برندۀ انتخابات آمریکا هرکه باشد، توافق تازه ای محتمل نیست


سپاه پاسداران احتمالا نقش سیاسی مهمتری بازی خواهد کرد Ú©Ù‡ بمعنای مخالÙت با از سرگیری مذاکرات با آمریکا خواهد بود

نوشتۀ سعید گلکار الجزیره 24 اکتبر 2020 ترجمه: حمید سیÙÛŒ

انتخابات ریاست جمهوری

ایالات متحده Ú†Ù‡ اثری بر روابط آمریکا Ùˆ ایران خواهد داشت؟ آیا اگر دانلد ترامپ دوباره انتخاب شود، همانگونه Ú©Ù‡ ادعا میکند تهران ناچار به میز مذاکره باز خواهد گشت Ùˆ هرچه ترامپ بگوید خواهد پذیرÙت؟ یا اینکه اگر جو بایدن انتخاب شود همانطور Ú©Ù‡ اخیرا خواستار کاهش تحریم ها شده، شانس بهتری برای دستیابی به تواÙÙ‚ÛŒ تازه با تهران خواهد داشت؟

A man in green uniform standing on the beach.

بیشتر تحلیلگران غربی بر این باورند Ú©Ù‡ صرÙنظر از اینکه برندۀ انتخابات آمریکا کدامیک باشند، جمهوری اسلامی وارد دور تازه ای از مذاکره با آمریکا خواهد شد. این پیش بینی بجاست، چرا Ú©Ù‡ از زمان خروج ترامپ از تواÙÙ‚ اتمی با ایران در سال 2018 Ùˆ برقراری دور تازه ای از تحریم ها، اقتصاد ایران Ùلج شد

تحریم ها به اقتصاد بیمار ایران Ú©Ù‡ از سالها سوء مدیریت Ùˆ Ùساد مزمن رنج میبرد، شدیدا لطمه زده است. بیماری همه گیر کووید 19 هم مزید بر علت شد Ùˆ اقتصاد کشور را به ترکیبی از تورم اÙسار گسیخته Ùˆ رکود کشانده است. مرکز تحقیقات پارلمانی جمهوری اسلامی پیش بینی کرده Ú©Ù‡ اگر دولت نتواند سریعا تغییری در اوضاع اقتصادی دهد، حدود پنجاه Ùˆ Ù‡Ùت میلیون Ù†Ùر، یعنی Ù‡Ùتاد در صد جمعیت کشور به زیر خط Ùقر خواهند رÙت.

اگر Ú†Ù‡ از میان رÙتن بن بست روابط آمریکا Ùˆ ایران بنÙع جمهوری اسلامی است، اما تحلیلگرانی Ú©Ù‡ از سرگیری مذاکرات میان دو کشور را پیش بینی میکنند، از یک طر٠مهم معادله غاÙلند Ùˆ آن اینکه سیر سیاسی داخلی ایران Ùˆ هویت رژیم جمهوری اسلامی در Ù¾ÛŒ امضای برجام در سال 2015 شدیدا تغییر کرده است.

ایرانیان، خود ظر٠کمتر از هشت ماه آینده رئیس جمهوری تازه ای برخواهند گزید Ùˆ بسیاری انتظار دارند Ú©Ù‡ رئیس جمهور تازه به سپاه پاسداران بسیار نزدیک باشد. تا همین چندی پیش حتی Ùکر کاندیدئی یک سپاهی در انتخابات ریاست جمهوری دور از ذهن بود، اما امروزه بسیاری از تحلیلگران سیاسی علناً به بحث پیرامون امکان ریاست جمهوری یک سپاهی در انتخابات پیش رو پرداخته اند.

با وجودیکه پیش بینی توÙیق سپاهیان در ریاست قوۀ اجرائیه دشوار است، اما این حقیقت Ú©Ù‡ علناً پیرامون آن بحث میشود نشانگر آنست Ú©Ù‡ احتمال آن واقعی است، Ùˆ صحنۀ سیاسی ایران بسوی «امنیتی شدن» پیش میرود.

به این دلیل، برای درک چگونگی روابط آمریکا Ùˆ ایران پس از انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده، Ùراتر از تحلیل سیاست خارجی ترامپ یا بایدن، باید دیدگاه سپاه پاسداران نسبت به مذاکره با آمریکا Ùˆ دو کاندیدای ریاست جمهوری را نیز بررسی کنیم.

سپاه پاسداران بعنوان نگاهبان رژیم جمهوری اسلامی و هستۀ نیروی امنیتی آن، نسبت به مقاصد واشنگتن شدیدا ظنین است.

رهبران سپاه پاسداران بر این اعتقادند که ایالات متحده درگیر «جنگی خزنده» علیه ایران است که هد٠آن براه انداختن ناآرامیهای داخلی و سرنگون ساختن رژیم از طریق حملات اقتصادی، و عملیات تبلیغاتی به منظور برانگیختن مردم علیه رهبران جمهوری اسلامی است.

به نظر ژنرال یدالله جوانی، رئیس دÙتر سیاسی سپاه پاسداران، اهدا٠استراتژیک ایالات متحده، جلوگیری از پیشرÙت ایران، اشاعۀ یاس Ùˆ نومیدی در مردم، Ùˆ منحر٠ساختن نسل جوان از پیروی از مسیر انقلاب اسلامی است.

سپاه پاسداران با این اعتقاد Ú©Ù‡ ایالات متحده دشمنی دغلباز Ùˆ گستاخ بوده Ùˆ بهر قیمتی مصمم به نابودی رژیم ایران است، با ایدئولوژی بنیادی ضد آمریکائی Ùˆ ضد امپریالیستی خود، بدون توجه به اینکه رئیس جمهوری آیندۀ آمریکا Ú©Ù‡ باشد، شدیدا با هرگونه مذاکره ای با واشنگتن مخالÙت میورزد.

از نظر سپاه پاسداران خروج یکجانبۀ ایالات متحده از برجام، بدون تردید ثابت کرد Ú©Ù‡ آمریکا رقیبی قابل اعتماد نیست. همانگونه Ú©Ù‡ آقای جوانی Ú¯Ùت، Ú©Ù„ ماجرای برجام سپاه را متقاعد ساخت که«هرگز به Ùکر هیچگونه مذاکره ای با آمریکا نباشد.»

گذشته از آن، از نظر رهبران سپاه پاسداران، وقتی پای سیاست در قبال ایران در میان باشد، Ùرقی میان دمکرات Ùˆ جمهوریخواه وجود ندارد. همانگونه Ú©Ù‡ آقای جوانی اخیرا هشدار داد، پیروزی دمکرات ها در انتخابات نوامبر نباید بعنوان Ùرصتی برای بازگشت به مذاکره انگاشته شود، چرا Ú©Ù‡ هد٠هر دو حزب سیاسی، دستیابی به هدÙÛŒ مشترک از طرق مختل٠است.

شاید مهمترین وظیÙÛ€ سپاه پاسداران بعنوان یک نیروی نظامی ایدئولوژیک حامی رژیم، ترویج موضع ضدامپریالیستی آن است. آموزش ایدئولوژیک بیش از نیمی از تعلیمات لازم برای پیوستن به سپاه را تشکیل میدهد. نگاهی به دروس ایدئولوژیک – سیاسی سپاه پاسداران نشانگر دیدگاه اعضایش نسبت به آمریکاست Ú©Ù‡ آنرا رژیمی شیطانی با هد٠تسلط بر جهان میداند. بر اساس این دیدگاه، ایران، نماد بهترین ها یا «جبهۀ حق» Ùˆ ایالات متحده نماد شیطانی یا «جبهۀ باطل» است. بنابراین، جائی برای Ú¯Ùتگو وجود ندارد Ùˆ خصومت میان این دو تا زمان سقوط یکی از آنان ادامه خواهد یاÙت.

شرکت در هر گونه مذاکره ای با آمریکا و حتی نشانی از حمایت از آن، خلا٠بنیاد ایدئولوژیک سپاه پاسداران است و اعضایش، آنرا در داخل و خارج از کشور همچون خیانت به انقلاب میدانند. ضد آمریکائی بودن، هستۀ مرکزی ایدئولوژی سپاه پاسداران، و خواست آیت الله خامنه ای رهبر رژیم اسلامیست و نمیتواند نادیده انگاشته شود.

از نظر سپاه پاسداران، عادی سازی روابط با ایالات متحده راهی برای حل مشکلات مزمن اقتصادی ایران نیست. سپاه همانگونه Ú©Ù‡ در تبلیغات خود میگوید بر این اعتقاد است Ú©Ù‡ مهمترین دلیل اقتصاد شدیدا نا بسامان ایران، نه تحریمهای واشنگتن، بلکه ایرانیان اعیان لیبرال، Ùˆ تحصیلکردگان مسلط بر بخش های تصمیم گیرنده Ùˆ Ùساد گسترده Ùˆ عدم تساوی در کشور است.

از نظر سپاه پاسداران مذاکره با آمریکا برای حل مشکلات گوناگون ایران بی Ùایده است Ùˆ حل این مشکلات Ùقط با تاسیس یک دولت جوان «حزب اللهی» میسر است. «جوان سازی» رژیم همچنین نقطۀ مرکزی سخنرانی آیت الله خامنه ای در Ùوریۀ گذشته پیرامون برنامه اش برای آیندۀ کشور بود Ú©Ù‡ آنرا «Ùاز دوم انقلاب» خواند.

گذشته از آن، سپاه پاسداران، قتل قاسم سلیمانی Ùرمانده نیروی قدس سپاه توسط آمریکا در سوم ژانویۀ 2020 را Ú©Ù‡ عملا سپاه قدس Ùˆ عملیات خارجی اش تضعی٠کرده، Ùراموش نکرده است. ژنرال حسین سلامی Ùرمانده سپاه پاسداران اخیرا در پیرو سخنان آیت الله خامنه ای Ú©Ù‡ Ú¯Ùته بود «نظام هرگز قتل سلیمانی را Ùراموش نخواهد کرد» تاکید کرد Ú©Ù‡ سپاه هرچه در توان دارد برای انتقام از مرگ سلیمانی بکار خواهد برد.

خلاصه آنکه سپاه پاسداران انگیزه ای برای از سرگیری مذاکره با آمریکا ندارد. سپاه در انتظار رئیس جمهوری تازه Ùˆ همراه تر نیست Ú©Ù‡ به کاخ سÙید راه یابد Ùˆ تلاشهای دیپلماتیک برای حل مشکلات موجود میان آمریکا Ùˆ ایران را از سر گیرد. در عوض، سپاه با تلاشی خستگی ناپذیر میکوشد Ú©Ù‡ به تسلط ایالات متحده بر خاور میانه Ùˆ Ùرا تر از آن را پایان دهد. ژنرال جوانی اخیرا در مصاحبه ای Ú¯Ùت: «آمریکا مانند غده ای سرطانی است Ú©Ù‡ باید Ú©ÙˆÚ†Ú© Ùˆ نابود شود.» ÙˆÛŒ بعدا روشن ساخت Ú©Ù‡ منظورش این نیست Ú©Ù‡ آمریکا از روی زمین ناپدید شود، بلکه سیستم کاپیتالیسم آن Ú©Ù‡ به ایران Ùˆ بسیاری از کشور ها را لطمه زده باید نابود شود.

سپاه پاسداران به سرعت Ù†Ùوذ سیاسی خود را در داخل ایران گسترش میدهد Ùˆ انتخابات ریاست جمهوری سال آینده نیز احتمالا به کنترل نیروی نظامی بر ریاست جمهوری خواهد انجامید.
در زمینۀ سیاست خارجی این به آن معناست Ú©Ù‡ نیروی قدس در منطقه Ùعال تر خواهد شد Ùˆ به مقاومت در برابر ایالات متحده Ùˆ متحدانش ادامه خواهد داد. در زمینۀ روابط دو جانبه میان آمریکا Ùˆ ایران نیز این به آن معناست Ú©Ù‡ صر٠نظر از اینکه پیروز انتخابات آمریکا Ú©Ù‡ باشد، احتمال آشتی پس از انتخابات Ùˆ حتی ایجاد خط تازه ای از Ú¯Ùتگو ها، به هیچ وجه ممکن نیست.